Oporezivanje Autorskih Naknada u Srbiji: Porez na Dohodak i Porez po Odbitku kod Isplata od Rezidentnih ka Nerezidentnim Pravnim Licima
U sve češćim slučajevima gde strani muzički izvođači, kao fizička lica nerezidenti, nastupaju na različitim manifestacijama širom Srbije, angažman se odvija pod okriljem domaćih privrednih društava. Zanimljivo je da u ovakvim događanjima, ugovorne obaveze između muzičara i organizatora ne uspostavlja direktno rezidentno pravno lice, već se kao posrednik pojavljuje strano pravno lice. Ovo nerezidentno pravno lice preuzima ulogu zastupnika, zaduženo za pregovore, zaključivanje ugovora o nastupima i fakturisanje usluga muzičkih izvođenja na teritoriji Republike Srbije. Ovaj pristup ukazuje na složenost poslovnih aranžmana u svetu muzičke industrije, gde rezidentna pravna lica igraju ključnu ulogu u organizaciji, ali ne stupaju direktno u ugovorne odnose sa samim izvođačima.
Slučaj iz naše prakse
Nedavno nam se obratio ino klijent koji zastupa jednu svetski poznatu muzičku zvezdu, sa interesantnim slučajem koji ilustruje složenost organizovanja muzičkih događaja u Srbiji. U ovom specifičnom slučaju, izvođač je fizičko lice nerezident koje nastupa u Srbiji na događajima koje organizuje lokalno privredno društvo, rezident Republike Srbije.
Klijent je naglasio jedan značajan detalj: iako su muzički izvođači centralne figure ovih događaja, ugovori o njihovim nastupima ne sklapaju se direktno između njih i organizatora. Umesto toga, ugovorene obaveze između izvođača i organizatora preuzima strano pravno lice, nerezident, koje djeluje kao zastupnik izvođača. Ovo pravno lice je odgovorno za pregovaranje, zaključivanje ugovora o nastupima, kao i za fakturisanje i naplatu usluga muzičkih izvođenja od rezidentnog pravnog lica u Srbiji.
Ovaj slučaj je posebno interesantan jer ističe da domaća pravna lica, iako igraju ključnu ulogu u organizaciji događaja, ne stupaju u direktni ugovorni odnos sa samim muzičkim izvođačima, već to čini njihov međunarodni zastupnik.
A šta u ovakim situacijama kažu propisi…
Saglasno odredbi člana 1. stav 1. Zakona o porezu na dohodak građana („ZPDG“) porez na dohodak građana plaćaju, u skladu sa odredbama ovog zakona, fizička lica koja ostvaruju dohodak.
Odredbom člana 8. stav 1. ZPDG propisano je da je obveznik poreza na dohodak građana i fizičko lice koje nije rezident za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije.
Šta se smatra dohodkom u ovakim slučajevima?
Dohotkom, u smislu stava 1. ovog člana, naročito se smatra, pored ostalog, dohodak koji fizičko lice ostvari po osnovu rada koji obavlja na teritoriji Republike Srbije (član 8. stav 2. ZPDG).
Fizičko lice koje ostvaruje naknadu kao autor odnosno nosilac srodnih prava, obveznik je poreza na prihode od autorskih prava, odnosno prava srodnih autorskom pravu, saglasno članu 54. stav 1. ZPDG.
Šta mora da se plati?
S tim u vezi, ukoliko se, saglasno ugovoru koji je isplatilac prihoda – rezidentno pravno lice zaključilo sa nerezidentnim pravnim licem koje zastupa fizičko lice (izvođača – muzičara), po osnovu ugovorene obaveze rezidentnom pravnom licu ispostavlja faktura za plaćanje u kojoj je kao deo fakturisanog iznosa posebno iskazan prihod koji izvođaču – muzičaru pripada po osnovu autorskih i srodnih prava, isplatilac prihoda (rezidentno pravno lice) kao poreski platac dužan je da na taj prihod fizičkog lica obračuna i plati porez po odbitku, u skladu sa ZPDG.
Shodno odredbi člana 40. stav 2. Zakona o porezu na dobit pravnih lica („ZPDPL“), na prihode koje nerezidentno pravno lice ostvari od rezidentnog pravnog lica, po osnovu izvođenja estradnog, zabavnog, umetničkog, sportskog ili sličnog programa u Republici Srbiji, koji nisu oporezovani kao dohodak fizičkog lica (izvođača, muzičara, sportiste i sl.), u skladu sa propisima kojima se uređuje oporezivanje dohotka građana, obračunava se i plaća porez po odbitku po stopi od 20%, ukoliko međunarodnim ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije drukčije uređeno.
Kad se plaća porez?
U smislu odredaba člana 71. stav 1. ZPDPL, porez po odbitku na prihode iz člana 40. stav 2. ovog zakona za svakog obveznika i za svaki pojedinačno ostvareni, odnosno isplaćeni prihod isplatilac obračunava, obustavlja i uplaćuje na propisane račune u roku od tri dana od dana kada je prihod ostvaren, odnosno isplaćen.
S tim u vezi, u slučaju kada rezidentno pravno lice vrši isplatu naknade nerezidentnom pravnom licu za izvođenje muzičkog programa na festivalu u Republici Srbiji, porez po odbitku, u skladu sa članom 40. stav 2. ZPDPL, plaća se na ukupan iznos (fakturisane) naknade.
Međutim, ukoliko je deo fakturisanog iznosa posebno iskazan kao prihod izvođača – muzičara na koji se plaća porez na dohodak građana, u tom slučaju (samo) na preostali deo fakturisanog iznosa, obračunava se i plaća porez po odbitku u skladu sa članom 40. stav 2. ZPDPL.
Umesto zaključka…
U svetu muzičke industrije, ugovorni odnosi između domaćih organizatora i stranih muzičkih izvođača često su složeni i zahtevaju pažljivo razmatranje poreskih i pravnih aspekata. Nedavni slučaj koji nam je predstavio klijent, zastupnik svetski poznate muzičke zvezde, osvetljava ove složenosti. U Srbiji, ugovore o nastupima međunarodnih izvođača često zaključuju njihovi nerezidentni zastupnici, a ne direktno sa domaćim organizatorima. Ovo dodaje dodatni sloj u proces planiranja i izvršavanja muzičkih događaja, ističući važnost razumevanja međunarodnih pravnih i poreskih regulativa. Kako muzička industrija nastavlja da se širi i globalizuje, pravna lica u Srbiji koja se bave organizacijom događaja moraju biti opremljena odgovarajućim znanjem i stručnošću kako bi uspešno navigirala ovim kompleksnim pravnim vodama. Ovaj slučaj takođe ukazuje na potrebu za efikasnom komunikacijom i saradnjom između svih uključenih strana, kako bi se osiguralo da su ugovori sklopljeni u skladu sa važećim zakonima i da su interesi svih strana pravilno zastupljeni.